Python’a Giriş: İlk Adımlar ve Bilmeniz Gerekenler

Programlama dünyasına ilk adımınızı atarken karşınıza onlarca farklı dil çıkabilir. Ama eğer öğrenmeye Python ile başlıyorsanız, doğru bir tercih yaptınız demektir. Basit sözdizimi, güçlü kütüphaneleri ve geniş kullanıcı topluluğu sayesinde Python, hem yeni başlayanların hem de profesyonel geliştiricilerin en çok tercih ettiği programlama dillerinden biridir.

Bu yazıda, Python’a giriş yapmak isteyenler için temel bilgileri paylaşacağım. Hadi başlayalım!

Python Nedir?

Python, 1991 yılında Guido van Rossum tarafından geliştirilen, okunabilirliği yüksek, genel amaçlı bir programlama dilidir. Python’un temel felsefesi, kodun insanlar tarafından kolay okunabilir olmasıdır. Bu yüzden yazdığınız Python kodları neredeyse İngilizce cümleler gibidir.

Neden Python?

Yeni başlayan biriyseniz şu soruyu sorabilirsiniz: “Neden Python öğrenmeliyim?”
İşte birkaç neden:

• 🧠 Kolay öğrenilir: Karmaşık sözdizimi yoktur. Yeni başlayanlar için idealdir.
• 🌐 Topluluk desteği: Karşılaştığınız sorunların büyük kısmı zaten birilerinin başına gelmiştir.
• 🔧 Zengin kütüphaneler: Veri bilimi, yapay zeka, web geliştirme, otomasyon gibi alanlar için hazır araçlar içerir.
• 🔄 Platform bağımsız: Windows, Mac ve Linux’ta çalışır.

Python Kurulumu

Python’u kurmak oldukça kolaydır. Aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

1. https://python.org adresine gidin.
2. “Download” bölümünden işletim sisteminize uygun sürümü indirin.
3. Kurulum sırasında “Add Python to PATH” seçeneğini işaretlemeyi unutmayın.
4. Kurulumu tamamladıktan sonra terminal ya da komut satırına python yazarak kontrol edin.

İlk Python Kodu

Şimdi klasik merhaba dünyaya bir selam gönderelim:

print("Merhaba, Python!")

Bu satırı çalıştırdığınızda ekrana şunu yazdırır:

Merhaba, Python!

İşte bu kadar basit! Kod yazmak için isterseniz Notepad, Visual Studio Code ya da PyCharm gibi editörleri kullanabilirsiniz.

Python’un Temel Yapıları

Python’da sık kullanılan bazı temel yapılar şunlardır:

Değişkenler ve Veri Tipleri

isim = "Ali"
yas = 25
ortalama = 87.5

Koşul İfadeleri (if)

if yas >= 18:
    print("Reşitsiniz.")
else:
    print("Reşit değilsiniz.")

Döngüler

for i in range(5):
    print("Sayı:", i)

Fonksiyonlar

def selamla(isim):
    print("Merhaba,", isim)

selamla("Ayşe")

Yeni Başlayanlar İçin Öneriler

1. Küçük başlayın: Basit projelerle pratik yapın (örneğin: hesap makinesi, sayı tahmin oyunu).
2. Hata yapmaktan korkmayın: Her hata size bir şey öğretir. Sabırlı olun.
3. Bol bol deneyin: Yazdığınız kodu değiştirin, bozun, tekrar düzeltin.
4. Kaynaklardan faydalanın: YouTube kanalları, Udemy kursları, resmi Python dökümantasyonu (https://docs.python.org) en iyi arkadaşınız olabilir.
5. Proje yapın: Kod yazarak öğrenmenin en etkili yolu, ilginizi çeken küçük bir proje üzerinde çalışmaktır.

🎯 Örnek Proje: “Sayı Tahmin Oyunu”

🎮 Projenin Amacı:

Kullanıcıdan 1 ile 100 arasında bir sayı tahmin etmesini isteyen ve doğru tahmini bulana kadar ipuçları veren küçük bir Python oyunu.

🧱 Öğrenilecek Temel Kavramlar:

• Rastgele sayı üretimi (random modülü)
• Koşullu ifadeler (if, elif, else)
• Döngüler (while)
• Kullanıcıdan veri alma (input)
• Tip dönüşümleri (int())

🧪 Nasıl Çalışır?

1. Bilgisayar 1 ile 100 arasında rastgele bir sayı belirler.
2. Kullanıcıdan sayı tahmini istenir.
3. Eğer tahmin doğruysa oyun biter.
4. Eğer tahmin düşükse “Daha yüksek bir sayı girin” mesajı gösterilir.
5. Eğer tahmin yüksekse “Daha düşük bir sayı girin” mesajı gösterilir.
6. Kullanıcının kaç denemede bildiği sonunda yazdırılır.

💻 Örnek Kod:

import random

print("Sayı Tahmin Oyununa Hoş Geldiniz!")
print("1 ile 100 arasında bir sayı tuttum. Tahmin etmeye çalış!")

rastgele_sayi = random.randint(1, 100)
tahmin_sayisi = 0

while True:
    tahmin = input("Tahmininiz: ")

    # Kullanıcının sayı girip girmediğini kontrol et
    if not tahmin.isdigit():
        print("Lütfen bir sayı girin.")
        continue

    tahmin = int(tahmin)
    tahmin_sayisi += 1

    if tahmin < rastgele_sayi:
        print("Daha yüksek bir sayı girin.")
    elif tahmin > rastgele_sayi:
        print("Daha düşük bir sayı girin.")
    else:
        print(f"Tebrikler! {tahmin_sayisi} denemede doğru tahmini buldunuz.")
        break

🔧 Projeyi Geliştirmek İstersen:

• Her tahminden sonra ipucu vermek yerine “yaklaştınız” gibi ifadeler ekleyebilirsin.
• Zorluk seviyeleri ekleyebilirsin (örneğin 1–50, 1–1000).
• Oyun sonunda tekrar oynamak isteyip istemediğini sorabilirsin.
• Deneme sayısına göre başarı mesajı değiştirebilirsin. Örneğin: ‘Sadece 5 denemede buldun, harikasın!’ gibi.

🎓 Neden Bu Proje?

Bu tarz küçük ama fonksiyonel projeler, Python öğrenirken pratiğe dökmeyi sağlar. Kod yazarken hata ayıklama, kullanıcı girdisiyle çalışma, koşullu mantık oluşturma gibi çok temel beceriler kazanırsınız.

✅ Örnek Proje 2: “Konsol Üzerinden To-Do List Uygulaması”

🎯 Projenin Amacı:

Kullanıcının yapılacaklar listesine görev ekleyebileceği, tamamlanan görevleri işaretleyebileceği ve görev listesini görüntüleyebileceği basit bir konsol uygulaması geliştirmek.

🧱 Öğrenilecek Temel Kavramlar:

• Listeler (list)
• Döngüler (while, for)
• Koşullar (if, elif, else)
• Fonksiyon tanımlama
• Kullanıcıdan veri alma (input)
• Basit metin tabanlı menü yapısı

💡 Nasıl Çalışır?

1. Uygulama başlatıldığında kullanıcıya bir menü sunulur:
   • Görev ekle
   • Görevleri listele
   • Görevi tamamlandı olarak işaretle
   • Çıkış yap
2. Kullanıcının seçimine göre işlemler yapılır.
3. Görevler bir listede tutulur ve tamamlananlar işaretlenir.

💻 Örnek Kod:

todo_list = []

def menu_goster():
    print("\n--- Yapılacaklar Listesi ---")
    print("1. Görev ekle")
    print("2. Görevleri listele")
    print("3. Görevi tamamlandı olarak işaretle")
    print("4. Çıkış\n")

def gorev_ekle():
    gorev = input("Yeni görevi girin: ")
    todo_list.append({"gorev": gorev, "tamamlandi": False})
    print("Görev eklendi!")

def gorevleri_listele():
    if not todo_list:
        print("Henüz görev eklenmedi.")
        return
    for i, gorev in enumerate(todo_list, start=1):
        durum = "✅" if gorev["tamamlandi"] else "❌"
        print(f"{i}. {gorev['gorev']} [{durum}]")

def gorev_tamamla():
    gorevleri_listele()
    try:
        secim = int(input("Tamamlanan görevin numarasını girin: "))
        if 1 <= secim <= len(todo_list):
            todo_list[secim - 1]["tamamlandi"] = True
            print("Görev tamamlandı olarak işaretlendi.")
        else:
            print("Geçersiz görev numarası.")
    except ValueError:
        print("Lütfen sayı girin.")

# Ana döngü
while True:
    menu_goster()
    secim = input("Seçiminizi yapın (1-4): ")

    if secim == "1":
        gorev_ekle()
    elif secim == "2":
        gorevleri_listele()
    elif secim == "3":
        gorev_tamamla()
    elif secim == "4":
        print("Uygulamadan çıkılıyor...")
        break
    else:
        print("Geçersiz seçim! Lütfen 1-4 arasında bir değer girin.")

🚀 Projeyi Geliştirmek İçin Fikirler:

• Görevleri bir .txt dosyasına kaydedip, tekrar açıldığında geri yükleme.
• Tarih ve saat bilgisiyle görev ekleme.
• Görevleri önem derecesine göre sıralama.
• Basit bir grafik arayüz (GUI) yapmak için tkinter kütüphanesini kullanma.

🎓 Bu Projeden Ne Öğrenirsiniz?

Bu proje sayesinde:

• Veri yapıları (liste, sözlük) ile çalışma,
• Fonksiyonel programlama mantığı,
• Kullanıcı etkileşimi ve menü kontrolü gibi temel becerileri öğrenmiş olursunuz.

Sonuç

Python öğrenmek, programlama yolculuğunuzda güçlü bir başlangıç yapmanızı sağlar. Bu dilin sade yapısı ve esnekliği sayesinde kısa sürede kafanızda bir şeyler netleşmeye başlar. Ardından kendi projelerinizi geliştirmek artık hayal olmaktan çıkar. Unutmayın, önemli olan her gün küçük de olsa bir adım atmaktır. Kod yazdıkça gelişeceksiniz.